عضو هیئت‌مدیره سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان یزد در خصوص مبحث 23 گفت: نظام‌مهندسی ساختمان از مجموعه مهندسین هفت رشته ساختمان، معماری، مکانیک، برق، شهرسازی، نقشه‌برداری و ترافیک تشکیل شده است تا در کنار هم ساخت‌وساز مناسبی صورت پذیرد.
محمدرضا صدوقیان در گفتگو با پیام نظام یکی از اصول و چارچوب‌های طراحی و نظارت سازمان نظام‌مهندسی ساختمان را مبحث 23 و الزامات ترافیکی عنوان کرد و گفت: اقدامات ترافیکی صرفاً شامل محدوده محصور پروژه نمی‌باشد، در این راستا می‌توان به تأثیر ورودی و خروجی‌های ساختمان‌ها، مجتمع‌ها و همچنین محدودیت‌های ترددی که در محدوده کارگاه‌های ساختمانی در زمان عملیات اجرایی که باهدف ایمنی کارگاه است، توجه شود.
وی گفت: زندگی روزمره به‌صورت مستمر با مقوله حمل‌ونقل و تردد عجین است، به‌عنوان‌مثال زمانی که از منزل به محل کار می‌رویم، ترافیک به‌نوعی تولید سفر محسوب می‌شود، این سفر می‌تواند به مقصد محل کار و فروشگاه و... به‌عنوان محل جذب سفر باشد، در برگشت نیز مقاصد سفر به‌صورت برعکس بوده و در نقش مبدأ سفر تعریف می‌شوند.
صدوقیان با تأکید بر اینکه این سفرها روی شبکه‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد، ادامه داد: تصور کنید هر روز که از محل سکونت یا مجموعه مسکونی برای انجام کارهایمان بیرون می‌رویم، اگر در زمان حرکت داخل محوطه و پارکینگ، هنگام ورود به معابر اطراف و... با مشکل تردد روبرو شویم، حس نامطلوبی به ما دست داده و گاهی موجب به‌هم‌ریختن روز ما می‌شود.
این عضو هیئت‌مدیره نظام‌مهندسی ساختمان استان یزد تصریح کرد: مبحث 23 را می‌توان در سه بخش تقسیم کرد. اولین بخش مسیرها و ترددهای داخل بنا و یا محوطه مجموعه و پارکینگ‌ها برای عابران پیاده و ناوگان در بناهای منفرد و مجموعه‌های ساختمانی است.
وی دومین بخش را دسترسی و ارتباط موارد مذکور با معابر اطراف عنوان کرد و گفت: بخش سوم مطرح شده در این مبحث نیز ایمن‌سازی معابر اطراف کارگاه‌های ساختمانی است که مجبور به تخلیه لوازم و مصالح و یا استقرار ماشین‌آلات و تجهیزات برای زمان‌های کوتاه و بلند است که قطعاً بارها با مشکلات آن مواجه شده‌اید.
صدوقیان گفت: قطعاً همگی با مشکل مسیرهای تردد نامناسب در پارکینگ‌های طبقاتی، مجتمع‌های تجاری، اداری و مسکونی روبرو بوده‌ایم در کنار آن پارک در برخی از پارکینگ‌ها به دلیل عدم توجه کافی به شعاع قوس‌ها، فاصله تا موانع و... در طراحی دشواری‌های بسیاری دارد و همه این موارد ناشی از بی‌توجهی به اهمیت مهندسی ترافیک است.
وی بیان کرد: هرچند طراحان کلیات موضوع، المان‌ها و بعد زیباسازی را لحاظ نموده‌اند؛ اما به طراحی ترافیکی و مسیر تردد که از اجزاء ریز ترافیکی محسوب می‌شود، توجهی کافی نمی‌شود و استفاده‌کنندگان به‌صورت مستمر با مشکلات آن درگیر هستند.
مناسب‌سازی شرایط پارکینگ در مبحث 23
این عضو هیئت‌مدیره نظام‌مهندسی ساختمان استان یزد اظهار کرد: محور دیگر موردتوجه در مبحث 23، ضوابط پارکینگ و تردد داخل محوطه، ورود و شعاع گردش، مسیر و عرض مسیر تردد و تغییراتی که در سرعت وسیله نقلیه در مجموعه‌های اداری، تجاری و مسکونی است تا ورود و خروج خودروها به پارکینگ‌ها در شرایط مناسب باشد.
صدوقیان همچنین با بیان اینکه بسیاری از رمپ‌های دوطرفه به دلیل طراحی‌های غیرتخصصی اندازه‌های نامناسبی در ابعاد دارد که موجب مشکلات همیشگی در تردد می‌گردد، این چالش را موجب استرس و احتیاط در زمان تردد عنوان کرد.
این کارشناس ادامه داد: این موضوع که می‌تواند به دلیل دید محدود و یا تجاوز به جهت مخالف باشد، احتمال بروز سانحه و تصادف را زیاد می‌کند، هرچند این سوانح به دلیل خسارت کم به‌ندرت بازتاب عمومی دارند؛ ولی موجب گرفتاری و دغدغه مستمر بهره‌برداران می‌شود.
تأثیر تغییر کاربری بدون کارشناسی بر ترافیک معابر
عضو هیئت‌مدیره نظام‌مهندسی ساختمان استان یزد تأثیر مستقیم یک بنا بر ترافیک معابر اطراف خصوصاً معابر بلافصل را از معضلات تغییر کاربری بدون کارشناسی دانست و افزود: این معضل در ورودی و خروجی‌های مجتمع‌ها و واحدهای با تردد زیاد که طراحی ارتباط آنها به معابر به‌درستی صورت نگرفته باشد، شدت بیشتری داشته و گره‌های ترافیکی مستمر داریم.
صدوقیان نکته دیگر تأثیرگذاری روی معابر بلافصل را بحث ایمن‌سازی بیان کرد و افزود: در اکثر ساختمان‌ها، پمپ بتن و سایر ماشین‌آلات بدون هیچ ایمن‌سازی در زمان عملیات، توقف طولانی داشته و بار خود را خالی می‌کنند و این مشکل زمانی که در نقطه کور راننده باشد، می‌تواند بستر بروز سانحه و برخورد باشد و آسیب زا باشد.
وی ادامه داد: البته نباید فراموش نماییم که ایمن‌سازی معابر محدوده کارگاهی صرفاً وسایل نقلیه را شامل نشده و لازم است مسیر عابر پیاده را نیز در نظر گرفته و با تهیه پلان استاندارد ایمن‌سازی، از برخوردها و سوانح احتمالی جلوگیری کنیم.
ابلاغ مبحث 23 از آذرماه سال گذشته
عضو هیئت‌مدیره نظام‌مهندسی ساختمان استان، از ابلاغ مبحث 23 در آذرماه سال گذشته خبر داد و گفت: سازمان‌های نظام‌مهندسی کشور یک سال فرصت دارند تا ساختار اجرای این مبحث را تدارک ببینند.
وی با بیان اینکه این مباحث قبل از ابلاغ در استان یزد موردتوجه قرار داشت، گفت: مبحث 23 از آذرماه سال 1402 لازم‌الاجرا خواهد شد ازاین‌رو روند اجرایی آن در استان باتوجه‌به ظرفیت متخصصان از طرف کمیسیون تخصصی پیشنهاد و در هیئت‌مدیره مصوب شده است.
صدوقیان تأکید کرد: انتظار می‌رود تا با اجرایی‌شدن این مبحث، بعضی از معضلات تردد در سطح شهر و همچنین در آپارتمان‌ها و مجتمع‌ها در آینده کاهش یابد.
وی با اشاره به اینکه ضوابط مبحث 23 در استان برای ساختمان‌های گروه « ج» تجاری و کلیه ساختمان‌های گروه «د» و خاص در مرحله اول اجرایی خواهد شد، اظهار کرد: قطعاً ساکنان و استفاده‌کنندگان از این ساختمان‌ها حس متفاوتی در هنگام تردد در این بناها پیدا خواهند کرد.
معضلات عدم توجه به دسترسی‌ها
عضو هیئت‌مدیره نظام‌مهندسی ساختمان استان یزد بیان داشت: موضوع مهم دیگری که در استان مغفول مانده است، عدم توجه کافی به محل دسترسی یا همان ورودی بناها است. گاهی ساکنان مجتمع‌های مسکونی و یا آپارتمان‌هایی که تعداد ساکنان بالایی دارند به‌صورت مستمر با معضل ورود و خروج به محل زندگی یا کار خود مواجه هستند، با اجرای این مبحث حسب شرایط موجود، از طرف متخصصان راهکارهایی جهت حذف و یا کاهش تبعات آن اندیشیده خواهد شد.
وی با بیان اینکه جریان ترافیک را می‌توان همانند جریان خون در بدن یک انسان دانست که اگر در قسمتی از مسیر به هر دلیل متوقف شود تبعاتی کوتاه و بلندمدت برای آن منطقه خواهد داشت، افزود: توجه به اینکه فشارهای عصبی و روانی که به‌صورت مستمر به دلیل معضلات تردد به انسان‌ها وارد و موجب بازتاب‌های روانی منفی و تأثیر آن بر شهروندان شده می‌شود، نیز ضرورت دارد.
عوارض سنگین تصمیم‌گیری‌های ترافیکی برای شهر
صدوقیان تصریح کرد: تصمیم‌گیری‌های مرتبط با ترافیک در کوتاه‌مدت در شهر و استان نتایج موردنظری را برای تصمیم‌گیرندگان در پی دارد، لیکن اگر این تصمیمات کارشناسی شده، نباشد می‌تواند عوارض سنگینی را در بلندمدت به همراه داشته باشد.
وی ادامه داد: به‌عنوان نمونه تغییر کاربرهایی که موجب افزایش تراکم می‌گردد، باعث می‌شود که بهره‌برداری پروژه به دلیل تغییر تعداد سفرهای تولید و جذب شده موجب تولید بار اضافه ترافیکی شود که نیازمند هزینه‌کرد بالا برای توسعه زیر ساخت‌ها و یا مدیریت حمل‌ونقل خواهد شد.
به گفته این کارشناس این موضوع در کوتاه‌مدت به‌ندرت نمایان می‌شود؛ اما در بلندمدت، منطقه را با مشکل خدمات حمل‌ونقلی مواجه می‌کند همان‌طور که در حال حاضر می‌توانیم موارد آن را به‌عنوان میراث مدیریت‌های قبلی در سطح شهر مشاهده نماییم.
معضلات تغییر کاربری‌ها
عضو هیئت‌مدیره نظام‌مهندسی ساختمان استان یزد: با بیان اینکه سطح‌بندی بناها در طرح‌های بالادستی (طرح جامع و تفضیلی) لکه‌گذاری شده و سطح کاربری‌های موردنیاز مانند مسکونی، خدماتی، آموزشی و مذهبی و... و همچنین سرانه سفرها پیش‌بینی و بر اساس آن سطح سرویس و معابر تعریف شده است، خاطرنشان کرد: وقتی کاربری‌ها با مصوبات بعدی تغییر می‌یابد، با تغییر بر میزان تردد و تولید جذب سفر مشکل‌ساز خواهد شد.
صدوقیان با اشاره به گروه‌بندی‌های معابر اظهار داشت: باید قبل از صدور پروانه شهرسازی هر بنا به‌صورت ویژه به وضعیت کاربری‌ها و معابر اطراف توجه شود تا درصورتی‌که در کاربری‌ها نسبت به طرح‌های تهیه شده تغییراتی به وجود آمده باشد تحلیل‌های ترافیکی انجام شود.
