هيات مديره دوره نهم به منظور فراهم ساختن زیرساخت های لازم برای ایجاد شفافيت و برقراری عدالت، تدوين و ساماندهي فرآيندهاي خدمات مهندسي سازمان نظام مهندسي ساختمان را در دستور کار خود قرار داده است. فرآيند محور شدن خدمات سازمان همگام با الکترونيکي شدن آن مي تواند گام موثري جهت «ايجاد شفافيت» و «برقراري عدالت» باشد.
در ادامه گفتگو با مهندس «الهام اسماعيلي تفت» عضو هيات مديره سازمان نظام مهندسي ساختمان استان يزد را در اين باره مي خوانيم.
به عنوان نماینده هیات مدیره در واحد خدمات مهندسی، فهرستی از فعالیت های انجام شده در حوزه خدمات مهندسی در دوره هیات مدیره نهم را بفرمایید.
شروع فعالیت هیات مدیره دوره نهم همزمان بود با مراحل انتهایی تدوین فرآیندهای خدمات مهندسی و پیاده سازی آن در سامانه سینا، لذا اصلی ترین اقدام ها در این مدت بررسی و اصلاح فرآیندهای موجود و تدوین شیوه نامه های جدید بود تا کلیه فرآیندهای خدمات مهندسی بتواند بدون کمترین دخالتی نیروی انسانی، مطابق ضوابط و مقررات به صورت سیستمی در سامانه انجام شود که اهم اقدامات بدین شرح است:
- ساماندهي و اصلاح نحوه تخصيص ظرفيت و کنترل تعداد کار مهندسان طراح و ناظر
- بازنگری در قراردادهای نظارت و طراحی
- بازنگري در شيوه نامه ارجاع نظارت
- تدوين دستورالعمل جانشيني ناظر
- افزايش حق الزحمه ناظر هماهنگ کننده
- اصلاح فرم هاي شروع و پایان عملیات ساختمانی، گزارش های ناظران و مجریان ، جدول ساختار شکست
- تدوین دستورالعمل ساماندهی مجریان و سازندگان ذیصلاح
- پیگیری راه اندازي سامانه سينا و اصلاح فرآيندها چون :
لزوم حضور حداقل يک مهندس طراح مرتبط با پروژه براي پذيرش کار توسط دفتر
اعلام اسامي مهندسان طراح مسئول در ابتداي فرآيند توسط دفتر به منظور حضور طراح مسئول در روند طراحي
مکانيزه شدن تاييد و بارگذاري نقشه ها توسط مهندسان طراح
حذف نقشه های فیزیکی
تخصیص ظرفيت همواره يکي از مهمترين بحث هاي سازمان نظام مهندسي است، درخصوص تغييرات صورت گرفته توضيح دهيد؟
از ابتداي دوره سال 1401 ظرفیت و تعداد کار مهندسان طراح و ناظر مطابق با میزان مجاز در پروانه اشتغال در نظر گرفته شده است. ظرفیت طراحی مطابق دوره های گذشته در ابتدای دوره توسط هیات مدیره مصوب شده و متناسب با رشته و پایه تخصیص داده می شود. مابقی ظرفیت، برای مهندسانی که دارای صلاحیت نظارت هستند، برای ارائه خدمات نظارت قابل استفاده می باشد. دوره پروژه های طراحی یک ساله و دوره پروژه های نظارت مطابق زمان قرارداد و سایر دستورالعمل های جاری سازمان مشخص می شود. شرایط تبدیل ظرفیت طراحی و نظارت نیز در مصوبه های مربوطه پیش بینی شده است.
چه شد که به فکر تغییر در قرارداد های نظارت افتادید و نتیجه آن چه مزیت هایی را برای مهندسین دارد؟
با توجه به مسئوليت سنگين ناظرين در پروژه ها و مشکلات و کمبودهايي که قرارداد جاری داشت مقرر شد با همکاري واحدهاي آمار و برنامه ريزي، خدمات مهندسي، انفورماتیک، حقوقي و مالي سازمان ، بازنگري در قرارداد نظارت صورت گيرد.
از جمله مهمترین تغییرات این قرارداد تغییر در شرایط و نحوه فسخ و تمدید قرارداد و پیش بینی وجه التزام خسارت در مواردي چون طولاني شدن زمان اخذ پروانه ساختمانی به منظور حفظ حقوق مهندسان، است.
در ادامه بازنگری در قرارداد ها، قرارداد طراحی نیز مورد بازنگری قرارگرفت، دستاورد این بازنگری چه بوده است؟
قرارداد پيشنهادي طراحي نيز به منظور وحدت رويه در کليه قراردادهاي سازمان مورد بازنگري قرار گرفت.
در مورد هدف از بازنگری در شیوه ارجاع نظارت و بازخوردهای آن توضیح دهید؟
خوشبختانه سامانه ارجاع نظارت توانسته در حوزه نظارت تا حد زیادی عدالت را برقرار نماید. با توجه به گذشت 2 سال از ارجاع نظارت بر اساس شیوه نامه جاری، به منظور بهبود و رفع مشکلات سامانه ارجاع نظارت، بازنگری شیوه نامه در دستورکار قرار گرفت. از جمله چالش های تعیین ناظر در واحد خدمات مهندسی سازمان می توان به کاندیدا نشدن مهندسان برای نظارت پروژه های کوچک و انصراف های متعدد ازارجاع های سیستمی (اجباری) اشاره کرد.
در شیوه نامه جدید پارامترهای تشویقی و تنبیهی به صورت کامل تعریف شده و کسر امتیاز به دلیل انصراف متوالی ناظر افزایش یافته است. همچنین ارجاع سیستمی (اجباری) بر اساس منطقه بندی اعلام شده توسط ناظر انجام می شود تا شاهد کاهش انصراف از ارجاع های سیستمی باشیم.
مهندسان ناظر در نظر داشته باشند با توجه به اينکه ارجاع نظارت توسط سازمان انجام مي شود مهندسان ملزم هستند در پذيرش پروژه هايي که به صورت سیستمی توسط سامانه ارجاع مي شود، اهتمام ورزند.
لازم به ذکر است این شیوه نامه همراه با راه اندازی سامانه ارجاع نظارت در سامانه سینا اجرایی می شود.
از دیگر فعالیت های مهم هیات مدیره دوره نهم تدوین دستورالعمل جانشینی ناظر است در این باره توضیح دهید؟
قرارداد نظارت فی مابین مهندس ناظر و مالک منعقد می شود. از آن جایی که طبق قانون، کارگاه ساختمانی نمی تواند بدون حضور ناظر فعالیت داشته باشد، لذا فسخ و اتمام این قرارداد طبق شرایط خاص و با طی فرآیندی مشخص امکان پذیر است. در این دوره تصمیم گرفتیم مراحل فسخ قرارداد نظارت و جایگزین نمودن ناظر جدید طی فرآیندی مدون ساماندهی نموده تا در آینده این خدمات نیز به صورت سیستمی صورت پذیرد.
مطابق این شیوه نامه پس از ثبت درخواست فسخ قرارداد توسط مالک یا ناظر ، موضوع توسط مرجع حقوقی و کارشناس فنی بررسی و پس از طی فرآیندهای حقوقی و تسویه حساب های مالی ، ناظر جانشین در سامانه ارجاع نظارت تعیین می شود. یکی از مهمترین دستاورهای این شیوه نامه تامین حق الزحمه ناظر جانشین مطابق پیشر فت کار پروژه است.
یکی از اقدامات هیات مدیره دوره نهم افزایش حق الزحمه ناظر هماهنگ کننده بوده است، این اقدام با چه هدفی انجام شد؟
افزايش حق الزحمه ناظر هماهنگ کننده (البته در چارچوب ضوابط) به منظور حمايت از ناظران هماهنگ کننده و تقويت نقش آنها در هماهنگي بين مهندسان، مهندسان و مالک و ارتباط با مراجع بالادستی ، انجام گردید.
در مورد اصلاح محتوایی فرم های نظارتی هم توضیحاتی بفرمایید
با توجه به مبحث دوم مقررات ملي ساختمان هر مهندس ناظر به غير از شروع و پايان کار موظف است حداقل 4 مرحله گزارش نظارت ارائه دهد از اين روي ضمن اصلاحات محتوايي فرم هاي نظارت با همکاري کميسيون هاي تخصصي فرم گزارش نظارت براي کليه رشته ها در 4 مرحله تدوين و مصوب شد.
همچنین فرم گزارش های مرحله ای، روزانه و ماهانه برای سازندگان ذیصلاح تهیه و به تصویب هیات مدیره رسید. به منظور تدقیق درصد حق الزحمه ناظراین در زمان جانشینی، فرم ساختار شکست عملیات ساختمانی با مشارکت کمیسیون های تخصصی مورد بازنگری قرار گرفت.
بخش دوم این گفتگو مربوط به حوزه تخصصی و کاری خودتان است، درباره اقدامات انجام شده در هیات مدیره دوره نهم برای رشته معماری توضیحاتی بفرمایید.
در سال های اخیر تقاضای جدیدی در بازار معماری برای «طراحی نما» رواج یافته است. اهمیت جنبه های زیبایی شناسانه نمای ساختمان برای مردم و تاثیر شهری و اجتماعی نما ، تنوع مصالح نما، نقش نورپردازی در کیفیت بصری نما و مواردی از این دست، اهمیت طراحی نمای ساختمان را نزد مردم و سرمایه گذاران ساختمانی بالا برده است. لذا «طراحی سیما و نما» به عنوان یکی از خدمات مکمل معماری در دستور کار کمیسیون معماری قرار گرفت که این خدمات با تدوین شرح خدمات، حق الزحمه و فرآیند اجراء به تصویب هیات مدیره رسید.
خدمات مکمل دیگری که برای رشته معماری تعریف شده، «طراحی محوطه» است. برای این خدمات نیز دستورالعملی شامل شرح خدمات و حق الزحمه تدوین شده و به تصویب هیات مدیره رسیده است.
برگزاری مسابقات معماری نیز بخش دیگری از فعالیت های شما است، این مهم چه تاثیری بر فعالیت های سازمان دارد؟
«برگزاری مسابقه های حرفه ای و تخصصی و معرفی طرح های ارزشمند» یکی از وظایف هیات مدیره های سازمان است. در این راستا از ابتداي فعاليت هيات مديره دوره نهم تاکنون موفق به برگزاري دو مسابقه معماري شده ایم. مسابقه اول مربوط به طراحي ساختمان مرکزي سازمان نظام مهندسي بود که در دي ماه سال 1400 به صورت استانی برگزار شد. تعداد 30 اثر در این مسابقه شرکت کردند. داوران مسابقه از معماران صاحب سبک کشوري بودند و از کيفيت و کميت آثار ابراز رضايت کردند. طرح برنده مسابقه به عنوان طرح ساختمان جدید سازمان در حال تکمیل و تهیه اسناد اجرایی است.
در مسابقه دوم، سازمان به عنوان برگزار کننده مسابقه با کارفرمای بخش خصوصی همکاری نمود. دستاورد مهم در این مسابقه همکاری سازمان با سرمایه گذار بخش خصوصی به عنوان مشاور فنی و مهندسی بود. جلب اعتماد بخش خصوصی و ارائه خدماتی فراتر از خدمات تعریف شده سازمان، از جمله اهداف هیات مدیره این دوره است که خوشبختانه در این رویداد محقق شد. فراخوان مسابقه ملی طراحی اجمالی مجتمع گردشگری-تفریحی، آبان 1401 منتشر گردید و تعداد 42 اثر در این مسابقه شرکت نمودند. نتیجه مسابقه در 20 بهمن طي دو مرحله داوري مشخص گردید. در روز 22 اسفند ماه1401 نیز مراسم اختتاميه، اهداي جوايز و نمايشگاه آثار توسط سازمان برگزار شد.
